Сар шинийн өдрүүдэд хоолны хордлогоос хэрхэн сэргийлэх талаар НЭМГ болон НМХГ-аас сэрэмжлүүлэг зөвлөмж гаргасан байгаа билээ.

Хоол хүнс бэлтгэх, боловсруулах, худалдаалах, хэрэглэх, хадгалах, тээвэрлэх үед эрүүл ахуй, ариун цэврийн дэглэм алдагдсаны улмаас хоол хүнс нянгаар бохирдох нөхцөл бүрддэг. Мах, махан бүтээгдэхүүн, далайн гаралтай хүнс, чанасан будаа, гоймон, кремтэй бүтээгдэхүүн, сүү, бяслаг, өндөг зэрэг уураг, нүүрс усаар баялаг хүнсний бүтээгдэхүүн, мөн бүх төрлийн болсон хоолонд нян өсөж үрждэг.

Нян өсөж үржихэд хугацаа, дулаан чийглэг хэрэгтэй байдаг.
 
Нэг нян 2 дахин их тоотой болж үржихэд ердөө 15 минут хангалттай, 6 цагийн дотор 1 нян 16 сая тоотой болж үржинэ. Өвчин үүсгэгч нянгаар бохирдсон хоол, хүнсний бүтээгдэхүүнийг гаднаас нь хараад мэдэх боломж бараг байхгүй, амт, үнэр, өнгө, гадаад байдлын хувьд өөрчлөлтгүй байдаг.  Иймээс хоол хүнсийг тасалгааны хэмд удаан хугацаагаар хадгалах нь өвчин үүсгэгч нян тухайн хоол хүнсэнд үржиж хүн хэрэглэсэн тохиолдолд өвчлүүлэх эрсдэл үүсгэнэ.

Хоол хүнсээр дамждаг өвчнөөр өвчлөх эрсдэл:

Бохирдсон хоол хүнс хэрэглэсэн ямар ч хүн өвдөх магадлалтай ч 5 хүртэлх насны хүүхэд, 65-аас дээш насны хүн,
 жирэмсэн эмэгтэйчүүд, дархлааны тогтолцоо суларсан хүмүүс бусдаас илүү олон удаа, илүү хүнд өвчлөх эрсдэлтэй байдаг.

Иймд шүүрхий мах, түүхий болон дутуу болгосон өндөг, түүхий, шүүрхий далайн хүнс, түүхий ус, ариутгаагүй, буцалгаагүй сүү болон угаагүй жимс ногоо зэрэг эрсдэлтэй бүтээгдэхүүн хэрэглэхгүй байх нь зүйтэй. 

Гэдэсний халдварт өвчинд:

• цусан суулга
• сальмонеллез
• гэдэсний хижиг
• кампилобактерийн халдвар
• гэдэсний савханцрын халдвар
• гепатит А буюу халдварт шар зэрэг өвчин багтана. 

 
Аюулгүй хоол хүнс хэрэглэхийн тулд юуг анхаарах вэ 

• Хоол бэлтгэх, идэхийн өмнө, бие зассаны дараа гараа тогтмол савандаж угаах

• Хоол хүнс бэлтгэхэд хэрэглэдэг бүх гадаргуу, сав суулга, багаж хэрэгслийг тогтмол угааж цэвэрлэх, халдваргүйтгэх

• Гал тогоонд ялаа, шавьж, мэрэгч, бусад амьтан орохоос сэргийлэх
 
Болсон болон түүхий хүнсийг тусад нь хадгал 

Түүхий мах, далайн гаралтай хүнсийг чанаж, болгосон хүнсний зүйлсээс тусад нь хадгалах

Мах, ногооны модыг бусад болгосон хүнс бэлтгэдэг тавиураас тусад нь байлгах

Шууд хэрэглэх бэлэн хоол хүнсийг түүхий хүнстэй холихгүй байх

Түүхий хүнсний зүйлийг бэлтгэх багаж, хэрэгслийг хэрэглэхийн өмнө ба дараа нь угааж, цэвэрлэ.
 
Хоол хүнсийг гүйцэд болго 

•  Хоол хүнсийг 700С-аас багагүй хэм хүртэл нь чанаж, болгож хэрэглэх 

• Хоол хүнсээ богино долгионы зууханд халаах бол зориулалтын сав ашиглан үе үе хутган гүйцэд халааж хэрэглэх 

• Шөлтэй хоолыг буцалтал нь, малын мах, тахиа, шувууны махыг ягаан шүүс гарахгүй болтол нь гүйцэд чанаж болгох
 
Хоол хүнсийг зохих хэмд хадгал

•Болгосон хоолыг хэрэглэхийн өмнө халуунаар нь (600С-аас дээш хэмтэй) хадгалах ба тасалгааны хэмд 2 цагаас илүү хугацаагаар байлгаж болохгүй. 

•Түргэн мууддаг хүнсийг авсан даруйдаа хөргөгчид (50С-аас бага) хадгалах

•Хүнсийг хөргөгчинд хэт удаан хадгалахгүй байх 

•Хөлдөөсөн хоол хүнсийг тасалгааны хэмд гэсгээж болохгүй, харин богино долгионы зууханд, хөргөгчний хөргүүрийн хэсэгт, эсвэл хүйтэн усанд барьж гэсгээх 
 
Ундны цэвэр ус, хүнсний аюулгүй түүхий эдийг сонго

• Ундны усаа баталгаатай эх үүсвэрээс хэрэглэх

• Усыг буцалгаж хэрэглэх

• Хүнсний ногоо, жимсийг угааж хэрэглэх

•Сүүг буцалгаж, ариутгаж  хэрэглэх

• Хугацаа нь дууссан хүнсний бүтээгдэхүүн хэрэглэхгүй байх

•Ус авах, хадгалах савыг цэвэр байлгах

Хоол хүнсээр дамжих өвчнөөр өвчилсөн тохиолдолд ямар арга хэмжээ авах вэ

-Яаралтай эмчид хандах:  Ялангуяа шинж тэмдгүүд арилахгүй удаан үргэлжилж, хүндрэх шинж (цустай суулгах, дотор муухайрах, бөөлжих, өндөр халуурах г.м/) илэрвэл эмчид зайлшгүй хандах хэрэгтэй. 
 
-Хэрэв өвчлөл үүсгэсэн гэж сэжиглэж буй хоол хүнсний зүйлийг олон хүн цугларсан хүлээн авалт, ресторан болон бусад нийтийн хоолны газарт хэрэглэсэн, эсвэл дэлгүүрээс худалдаж авсан бол орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагад яаралтай мэдэгдэх хэрэгтэй.